Generaties... het is een ding geworden. Als ik instagram open, zie ik allerlei filmpjes waarin de generaties op humoristische manier worden neergezet, en dan vooral de verschillen natuurlijk. Als Millenial hoor ik ook vaak – meestal voor de grap: ‘echt weer typisch iets voor Millenials’, bijvoorbeeld als ik mijn telefoon pak om een appje te sturen, terwijl mijn collega’s al lang hadden gebeld. Ook op hoger niveau word het serieus genomen. Wij krijgen vaak de vraag van managers hoe zij het beste om kunnen gaan met de verschillende generaties op de werkvloer, oftewel: wat is effectief generatiemanagement? Het argument bij deze vraag is dat je een 60-jarige niet hetzelfde kan benaderen als een 25-jarige, omdat zij een totaal andere visie op werk, leren en leiderschap hebben.
Voorbeeld 1. Er is een spoedvergadering en er moet een oplossing worden gevonden voor een complex probleem. Een Babyboomer – volgens de theorie over generaties – kijkt naar de kwalitatief beste oplossing en wijst daarbij mensen aan die zich in het verleden al bewezen hebben. Een Generatie Y-professional gaat enthousiast op zoek naar nieuwe ideeën en gaat ervan uit dat hij het zelf met zijn team gaat uitvoeren.
Voorbeeld 2. Tegenwoordig zie je grote ICT-bedrijven met ruimtes met ballenbakken en tafelvoetbaltafels. Duidelijk gemaakt voor Generatie Y. Een Babyboomer zal zich waarschijnlijk afvragen waar de kantoren zijn en op zoek gaan naar zijn eigen bureau met persoonlijke foto’s, waar een Generatie Y-professional zijn plekje zoekt op een kleurige FatBoy bij de meest inspirerende plant.
Natuurlijk, dat wat je in je leven heeft gevormd, heeft invloed op hoe je naar het werk kijkt. Maar hoe kies je nu de juiste benaderingswijze? Is het maken van onderscheid enkel op basis van generaties wel effectief?
Wat is een generatie?
Een generatie bestaat uit (leef)tijdsgenoten die met elkaar verbonden zijn door een gedeelde levensgeschiedenis, omstandigheden en tijdsgeest. Vooral gebeurtenissen tijdens de pubertijd tot je 25e zijn van grote invloed. Op dat moment ben je volop bezig met het ontwikkelen van je normen en waarden. In welke tijd je opgroeit, heeft hier veel impact op. Ongeveer elke 15 à 20 jaar ontstaat er een nieuwe generatie. Een generatie doet dezelfde maatschappelijke ervaring op en daar hebben ze ongeveer dezelfde reactie op, in overtuigingen en gedrag. Iemand die opgroeit in een fase van grote werkloosheid, staat anders in het leven dan iemand die opgroeit in een tijd waarin alles mogelijk is.
Over het algemeen zijn er 4 generaties op de werkvloer te onderscheiden. Bij welke generatie je hoort, kan verschillen per bron. Als je zoekt op het internet dan zie je (flink) wisselende jaartallen per generatie. De grenzen van generaties hoef je dus niet al te letterlijk te nemen. Waarschijnlijk nemen de bronnen andere belangrijke ‘vormende’ gebeurtenissen als uitgangspunt. En daarnaast: ik denk dat ik net zo veel verschil van een beginnende Millenial in 1986, dan met een Gen Z uit 2000. Verschillen binnen generaties kunnen net zo groot zijn als verschillen tussen de generaties! Hoe dan ook ervaar ik dat werken met een andere generatie verschillen blootlegt in wat je als vanzelfsprekend ziet, hoe je zaken interpreteert en ervaart.
Om de generaties van elkaar te onderscheiden, heb ik voor een globale indeling gekozen. In het plaatje zie je wat hen heeft gevormd, en wat zij over het algemeen belangrijk vinden in hun leven, hun werk, op welke plaats persoonlijke ontwikkeling staat en op welke manier zij tegen leiderschap aankijken.
Wat is de zin en onzin van generatiemanagement?
Hoewel de generaties dus verschillen vertonen, heb ik mijn twijfels bij het managen op basis hiervan. Een interessante vraag is hoe je het meest effectief gebruik kan maken van kennis over generatiemanagement. Wanneer is het juist wel zinvol?
- Het is een krachtige tool voor het stimuleren van employability en recruitment; het boeien en binden van je toekomstige medewerker.
- Het kan nuttig zijn om je imago op een bepaalde manier neer te zetten – een die past bij de generatie die je wilt aanspreken. Want: je kent de potentiële nieuwe medewerker nog niet, maar op basis van zijn generatie weet je wél globaal wat degene belangrijk vindt in zijn werk, in leren en in de dynamiek op de werkvloer. Duurzaamheid bijvoorbeeld, is voor Millennials en Gen Z een belangrijke factor in de keuze voor een bedrijf.
- Het is leuk voor het organiseren van sociale en culturele evenementen binnen de organisatie. Als je weet wat de grootste gemene deler is onder je medewerkers, kan je daarop inspelen bij bijvoorbeeld teambuildingactiviteiten en borrels.
Echter, generatiemanagement is te simplistisch wanneer het aankomt op het ontwikkelen van medewerkers. Het woord generatie zegt het eigenlijk al: ‘general’. Wanneer de medewerker bij jouw organisatie start, is het tijd voor een persoonlijkere aanpak. Vanaf dit moment verdient iemand een individuele kijk waardoor effectieve groei mogelijk is. En dat kan het beste worden gefaciliteerd vanuit een mensgerichte en persoonlijke benadering. Ook het kiezen van een leiderschapsstijl op basis van een generatie is te algemeen. Juist op basis van iemands ervaring, persoonlijkheid en motivatie is een bepaalde stijl het meest effectief. Kijk bijvoorbeeld naar het situationeel leiderschap van Hersey & Blanchard, waarin zij dit taakvolwassenheid noemen. Op basis van een leeftijd is het kiezen van een leiderschapsstijl onzinnig; het gaat om nuanceren per persoon en als leider kunnen aanpassen op de individuele behoeften en stijlen, zoals iemands communicatie-, leer- en conflicthanteringsstijl.
Kortom: maatwerk leveren vanuit de individu met zijn persoonlijkheid, drijfveren, capaciteiten en teamrollen, heeft naar mijn mening veel meer waarde dan het inschalen in een generatie en op basis daarvan een stereotype benadering kiezen. Als ik bovenstaand overzicht zie, herken ik mij namelijk ook prima in bepaalde aspecten van de Babyboomers en Generatie X. En sommige dingen zijn ook behoorlijk universeel: werken vanuit persoonlijke waarden bijvoorbeeld, lijkt me altijd een goede en gezonde keuze!
Verschoor & Oudshoorn, juli 2024 - Karen Kustermans
Reageren? Neem hieronder contact op met Karen.